Dieta lekkostrawna jest jednym z wariantów tradycyjnej diety. Dieta lekkostrawna jest dietą leczniczą i przeważnie korzystanie z jadłospisu opartym na diecie łatwostrawnej zaleca się dla osób chorych np. w okresie okołooperacyjnym. Z zalet diety lekkostrawnej mogą też korzystać osoby starsze oraz te, które przez dłuższy czas zmagają się z problemami trawiennymi. Dieta lekkostrawna jest korzystna z wielu innych czynników. Dla kogo jest przeznaczona, kto może z niej korzystać oraz co jeść, a czego unikać w trakcie przygotowywania posiłków łatwostrawnych?
Dieta lekkostrawna – dla kogo?
Dieta łatwostrawna będzie odpowiednia także dla osób, które są po operacji, w trakcie leczenia onkologicznego i ich celem jest zapobieżenie nagłej utracie masy ciała. Lekkostrawna dieta pomoże w nie tylko łagodniejszym trawieniu i przyjęciu pokarmów, ale też pozwoli na odpowiednie zbilansowanie potrzebnych organizmowi w tym czasie składników przy jednoczesnym braku utraty masy ciała.
Lekkostrawne jedzenie poleca się także w przypadkach stanów zapalnych błony śluzowej żołądka i owrzodzeń. Dieta łatwostrawna znajduje też zastosowanie w przypadku chorób takich jak biegunki, zapalenia jelit oraz wyjątkowo dla osób starszych mających problemy z trawieniem.
Zdarza się u niektórych osób, że w wyniku przeróżnych chorób mają oni problemy z połykaniem pokarmów, a nawet z ich przeżuwaniem. Czasem też przyjmowanie leków niekorzystnie odbija się na naszych doznaniach smakowych, przez co w ogóle nie mamy apetytu na jedzenie. Okres tzw. rekonwalescencji, czyli nabierania sił i dochodzenia do normalnego funkcjonowania może zostać niestety znacznie wydłużony w wypadku, gdy organizm nie otrzymuje takich produktów, które pozwoliłyby mu szybciej wrócić do zdrowia. W związku z tym bardzo istotne jest w takich sytuacjach postawić na właściwą dietę, która nie tylko nie pogorszy ogólnego stanu pacjenta, ale i go w znacznym stopniu poprawi.
Po co dieta lekkostrawna?
Przede wszystkim należy zadbać o układ pokarmowy lub chory narząd i wybrać dietę oszczędzającą, zwaną inaczej dietą lekkostrawną. Stosują ją ludzie wyczerpani chorobami, po operacji, a także ci w podeszłym wieku, którzy uważać muszą na swoją wątrobę, a przy tym i na to, co zjadają. Ma ona za zadanie wpłynąć na lepsze trawienie i wchłanianie i jest najczęściej stosowaną dietą leczniczą. Można się nią kierować również przy przeziębieniach, kiedy występuje podwyższona temperatura, a apetyt na jedzenie automatycznie spada.
Najważniejsza w tym wszystkim jest całkowita eliminacja tłustych produktów spożywczych, jak i smażenie potraw na tłuszczu, gdyż ten hamuje wydzielanie soku żołądkowego. To samo ma się w odniesieniu do zup, których nie wolno przyprawiać żadnymi zasmażkami z tłuszczu i mąki, ale które zagęszczać trzeba jedynie mieszaniną złożoną z zawiesiny mąki i mleka, bądź poprzez dodanie małych ilości masła albo margaryny, mleka lub oliwy z oliwek. Ważne, by podawane potrawy miały stosunkowo małą objętość, by nie były zbyt obfite – oczywiście, należy się najeść tak, by nie być głodnym, ale żeby nie powodowało to uczucia ciężkości na żołądku.
Dieta łatwostrawna – co ma na celu?
Proste dania lekkostrawne mają na celu głównie odciążenie układu pokarmowego. Jest to nie tylko korzystne dla zdrowia i żołądka, ale też dzięki mniejszemu spożyciu dostarczana jest do organizmu tylko i wyłącznie minimalna ilość kalorii potrzebna do funkcjonowania. Jest to o tyle ważne, że lekkostrawne jedzenie nie potrzebuje do przetrawienia tak dużej ilości pokarmu, a co za tym idzie ilość energii, jaka jest konieczna do tego procesu, jest stosunkowo niewielka i nie naraża żołądka. To właśnie łatwe i proste dania lekkostrawne pozwalają na uzyskanie takiego procesu, przy okazji dostarczając organizmowi prawidłowej i zbilansowanej diety oraz lekkiego sposobu odżywiania.
Produkty lekkostrawne wykorzystywane w kuchni pozwalają więc na pokrycie dziennego zapotrzebowania organizmu na mikro- i makroskładniki, a jednocześnie przy zachowaniu tak niskiego spożycia pokarmów lekkich ma to wyjątkowe znacznie w przypadku pacjentów z problemami trawiennymi i będącymi po urazach w trakcie rekonwalescencji. Konkretną wartość energetyczną jak i poszczególne zapotrzebowanie w diecie lekkostrawnej, ustalane są już indywidualnie. Często jednak gdy pojawia się zupełnie nowa dieta mamy problem z uzyskaniem odpowiedzi na pytanie „co jeść?”. Także dieta lekkostrawna co jeść jest często jednym z problemów gdy dochodzi do zmiany nawyków i przyzwyczajeń żywieniowych.
Dieta lekkostrawna – co jeść?
Dania lekkostrawne tak naprawdę wcale nie muszą oznaczać pozbycia się z kuchni wielu swoich ulubionych produktów. Dieta łatwostrawna pozwala na wykorzystanie w kuchni kilkunastu dopuszczalnych sposobów przygotowywania posiłków na podstawie łatwych do strawienia składników. Gdy więc następnym razem będziemy chcieli znać odpowiedź na pytanie „co jeść w diecie lekkostrawnej?„, warto przyjrzeć się poniższym składnikom i przepisom. Warto wiedzieć, że zbilansowania dieta w połączeniu z doprawianiem składników przyprawami czy ziołami może okazać się świetnym pomysłem i dać nieraz zupełnie nowe i zaskakujące efekty smakowe.
Dieta lekkostrawna – co jeść? Pytanie to często pada gdy wymagane jest przejście na zupełnie nową dietę, a gabinety dietetyków muszą dość często układać jadłospisy pod dania łatwostrawne. Lekkostrawne śniadanie czy obiad lekkostrawny nie są jednak niczym w przypadku odpowiednio dobranej diety. Możliwości mieszania i doboru składników są rozbudowane.
Dania lekkostrawne przygotowywane są przede wszystkim z następujących produktów:
- różnych odmian kaszy (można tu mówić o kaszy jęczmiennej, jaglanej, krakowskiej oraz kaszy manny),
- nabiału: głównie chudego twarogu, mleka kefirów, oraz maślanek, kefirów i jogurtów, także w wersji zsiadłych produktów,
- surowych warzyw: są to pomidory bez skórek czy pestek, starta marchew oraz liście sałaty i cykoria,
- tłuszczów zdrowe dla organizmu: oliwy, oleje kukurydziane i lniane, masło w tym klarowane,
- owoce o miękkich fałdach jednakże bez skórek czy pestek. Lekkostrawne śniadanie wyklucza np. musy owocowe czy kisiele. Zamiast tego można użyć moreli czy brzoskwiń oraz jabłek, bananów i pomarańczy
- chuda wędlina,
- płatki owsiane,
- jajka gotowane na miękko,
- tylko białe pieczywo,
- soki z warzyw i owoców, lecz bez cukru,
- chude mięso – gównie to mięso drobiowe (z kurczaka czy indyka). Możliwe jest także skorzystanie z mięsa królika, cielęciny i wołowiny. Obiad lekkostrawny to także możliwość zjedzenia ryby bez wykluczania konkretnego gatunku,
- przyprawy i zioła: głównie łatwe do przyswojenia koperek i pietruszka,
- biały ryż oraz ryż jaśminowy czy basmati,
Dieta lekkostrawna – przepisy
Jest wiele technik kulinarnych, stosowanych przy szykowaniu potraw w tej właśnie diecie, których zadaniem jest wpływanie na lepsze trawienie, lepsze wchłanianie, a także lepsze przyswajanie substancji odżywczych zawartych w produktach spożywczych. Do takich specjalnych, można nawet powiedzieć, że „magicznych” metod należą: gotowanie na parze lub w wodzie, a także pieczenie w pergaminie lub folii, przecieranie i rozdrabnianie. By potrawa stała się bardziej spulchniona, a przez to łatwiej strawna, do ciast, kremów i budyniów można dodawać pianę ubitą z jajek, a do mięsnych – namoczoną bułkę.
Każda dieta lekkostrawna musi dostosować przepisy jednak do indywidualnych potrzeb danego pacjenta. Przede wszystkim należy mieć na uwadze konieczne przygotowanie lekkostrawnych posiłków w ujęciu nietolerancji pokarmowych. Tak jak z każdej diety ze względu na problemy zdrowotne lub problemy z przyswojeniem danego składnika, gdy pytamy dietetyka co jeść w diecie lekkostrawnej, często uzyskamy odpowiedź niezgodną z naszymi oczekiwaniami. Nieraz przejście na dietę łatwostrawną może wymusić wyzbycie się z jadłospisu mleka i jego pochodnych. Jak wiadomo tolerancja na dane produkty, jest jednak indywidualna i to dietetyk ostatecznie musi w rozmowie z pacjentem zdecydować się na taki czy inny wariant diety.
Dieta lekkostrawna przepisy powinna mieć skonstruowane w taki sposób, by cały jadłospis pomagał ograniczyć spożycie produktów nietolerowanych, a jednocześnie dzięki łatwemu przyswajaniu pokarmu pozwalał na skuteczne odciążenie układu pokarmowego. Tak więc po niektóre składniki można sięgać, lecz wyłącznie w małych ilościach i w konsultacji z dietetykiem. Warto mieć przede wszystkim na uwadze wartość spożycia w ciągu dnia błonnika. Jest to składnik bardzo obciążający pracę żołądka i jelit, choć bardzo potrzebny, a jego dzienne spożycie nie powinno przekraczać około 24 gram.
Produkty lekkostrawne, które można spożywać w niewielkiej ilości:
- słodycze,
- jaja na twardo,
- chrzan,
- owoce miękkie w tym przetwory z truskawek porzeczek i malin,
- ogórki kiszone,
- sery żółte,
Zdrowy jadłospis diety lekkostrawnej powinien opierać się na całkowitym wykluczeniu danych produktów:
- mięsa tłuste i trudne do trawienia w tym wieprzowina, gęś i kaczka oraz wołowina,
- podobnie tłuste ryby jak np. węgorz lub halibut,
- wszelkie przetwory i produkty mięsopodobne: konserwy, pasztety, kiełbasy oraz wędzone w tym również ryby,
- pieczywo inne niż białe np. żytnie lub pełnoziarniste,
- kasze o grubszych ziarnach np. pęczak i kasza gryczana oraz wszelkiej maści grubsze makarony,
- jajka smażone,
- sery topione i pleśniowe,
- tłuszcze o dużej zawartości utwardzaczy np. margaryny, boczek, słonina i smalec,
- warzywa niezdrowe dla jelit, czyli wymagające długiego trawienia np. cebula, papryki, por, kapusta i nasiona roślin strączkowych,
- tłuste słodycze, także te z orzechami,
- ocet i ostre przyprawy,
Dieta lekkostrawna – jadłospis
Dobrze, to teraz opowiemy może trochę o tym, co można jeść, a czego nie, by jak najdłużej zachować zdrowie. Dieta lekkostrawna. jak z samej nazwy wynika, eliminuje wszystkie produkty ciężkostrawne, utrudniające pracę przewodu pokarmowego, jak i trawienie. W związku z tym wyrzekać się powinno dużych ilości błonnika, gdyż ten, pozostając całkowicie niestrawionym, zalega długo w żołądku, dając tym samym uczucie jego ciężkości. Jednakże pewne jego dawki są nam niezbędne, gdyż posiada właściwości wchłaniania wody, a tym samym wspomaga proces formowania się kału oraz jego wydalania.
Istotne, by źródłem tego błonnika były młode warzywa, dobrze zmielone produkty pochodzenia zbożowego oraz dojrzałe owoce. Ze środka tych produktów powinno się usuwać pestki i skórkę, należy je gotować, by zmiękczyć znajdujący się w nich błonnik. Można je także przecierać przez sito oraz przerabiać na różnego rodzaju soki lub przeciery. Jeśli chodzi o pieczywo, to preferowane jest te pszenne lub razowe, z pełnego, ale oczyszczonego ziarna. Bardzo dobre są jeszcze zupy: kleiki, krupniki oraz mleczne.
Jadłospis diety lekkostrawnej powinien zawierać kilka podstawowych reguł. Na diecie łatwostrawnej ważne jest nie tylko wybranie produktów do zjedzenia, ale też sposób ich przyrządzenia oraz spożywania:
- spożywane posiłki powinny mieć nieznaczną objętość by nie zapchać żołądka,
- posiłki w ciągu dnia należy podzielić na 5-6 dań,
- posiłki należy spożywać w regularnych odstępach, co 2-3 godziny,
- swój pierwszy posiłek należy zjeść godzinę od wybudzenia, a ostatni na nie krócej niż 2 godziny przed zaśnięciem,
- ostatni posiłek nie powinien zawierać owoców i słodyczy,
- obiady lekkostrawne powinny być zjedzone tego samego dnia co zostały przygotowane,
- napoje tylko między posiłkami w postaci wody mineralnej lub lekkich napojów np. słabej herbaty,
- należy pozbyć się z diety tłuszczy ciężkich, a zastąpić je dobrej jakości olejem dodawanym od razu do potraw,
- rozłożyć warzywa na co najmniej trzy posiłki w ciągu dnia,
- ryby w ilości co najmniej 2 sztuk, najlepiej 3 w tygodniu,
- ograniczyć lub całkowicie wykluczyć sól,
- unikać ostrych przypraw oraz alkoholu.
Posiłki diety lekkostrawnej
Posiłki diety lekkostrawnej choć w różnych odmianach to często bazują głównie na tych samych składnikach i produktach. Ważne jest, aby pamiętać dieta lekkostrawna przepisy miała dostosowane do stanu zdrowia pacjenta.
Na podstawowe dania dla diety lekkostrawnej składają się:
- Lekkostrawne śniadanie: lekka kawa, wyłącznie zbożowa i z mlekiem maksymalnie 2 procent zawartości tłuszczu, bułka pszenna z niewielką ilością masła, do tego pomidor oraz chudy twaróg lub wędlina z indyka,
- Drugie śniadanie: lekki chleb pszenny z warzywami, mieszanina owoców w postaci koktajlu z malin lub truskawek bez pestek,
- Obiad lekkostrawny: rosół z warzyw z dodatkiem kaszy, purée z ziemniaków, kompot z jabłek,
- Podwieczorek: kisiel mleczny z dodatkiem owoców lub sam mus owocowy z dodatkiem biszkoptu,
- Kolacja: ryż z indykiem na parze lub duszonym oraz warzywami, lekka herbatka owocowa,
Dieta lekkostrawna o niskiej tolerancji na produkty tłuste:
- Śniadanie: kawa zbożowa z mlekiem o niskiej zawartości tłuszczu, chleb pszenny z masłem, pierś z indyka, warzywa bez skórki,
- Drugie śniadanie: bułka pszenna z dodatkiem chudego twarogu lub serka homogenizowanego, zapiekane jabłko, słaba herbata.
- Obiad: krem z brokułów z dodatkiem grzanek, jaja w sosie, purée ziemniaczane, duszone warzywa np. marchewka, herbata,
- Podwieczorek: kefir o niskiej zawartości tłuszczu oraz owoce: brzoskwinia i banan,
- Kolacja: pierogi z owocami lub leniwe, dżem lub mus o zerowej zawartości cukru, herbata z dodatkiem cytryny,
Dieta lekkostrawna o dużej zawartości białka:
- Śniadanie: grysik lub zupa mleczna, pieczywo pszenne z dodatkiem masła, drobiowa pierś, herbata,
- Drugie śniadanie: pieczywo pszenne z dodatkiem serka homogenizowanego lub twarogowego, ryba o niskiej zawartości tłuszczu, sok z owoców,
- Obiad: krem z selera lub krupnik, purée z ziemniaków z mlekiem i koperkiem, sałata zielona wraz z kefirem lub maślanką, herbata z cukrem,
- Podwieczorek: jogurt z owocami,
- Kolacja: ryż z lekkim mięsem np. drobiowym i warzywami, herbata z mlekiem i bez cukru,
Dieta lekkostrawna z nastawieniem na zminimalizowanie wydzielania soków żołądkowych:
- Śniadanie: kawa zbożowa z mlekiem o niskiej zawartości tłuszczu (maksymalnie 2 %), czerstwe pieczywo pszenne, pasta z mięsa z dodatkiem warzyw, herbata z niewielką ilością cukru.
- Drugie śniadanie: czerstwe pieczywo np. bułka z dodatkiem twarożku, sok owocowy.
- Obiad: zupa warzywna, purée z ziemniaków z dodatkiem szpinaku, kluski drobiowe w sosie koperkowym, kompot z owoców,
- Podwieczorek: maślanka i dżem z owoców,
- Kolacja: cienki makaron z jabłkami, herbata z mlekiem,
Dieta lekkostrawna o papkowatej konsystencji:
- Śniadanie: kawa zbożowa z dodatkiem mleka, pasta z wędliny z dodatkiem pieczywa zanurzonego w mleku,
- Drugie śniadanie: jaja na miękko, herbata,
- Obiad: zmiksowany krem z brokułu, marchewki, selera, pietruszki i ziemniaków, kisiel mięsny z dodatkiem purée z pomidorów, herbata z cukrem.
- Podwieczorek: lekki koktajl z owocami bez pestek,
- Kolacja: ugotowany ryż z dodatkiem zmielonego twarogu i jabłek, herbata z mlekiem.
Dieta lekkostrawna ma przepisy bogate w różne odmiany i warianty podawania w zależności od dobranych składników i wymagań zdrowotnych. O czym należy wiedzieć przygotowując lekkostrawne śniadania czy obiady.
Lekkostrawne jedzenie
Dania lekkostrawne powinny głównie opierać się na gotowanych i duszonych potrawach. Mięso może być pieczone, lecz preferuje się gotowane np. pulpety. Cały dieta lekkostrawna jadłospis ma oparty głównie o produkty gotowane lub duszone w tym ziemniaki i produkty sypkie. Jeśli zupy to głównie miksowane kremy lub też przygotowywane na nieznacznie zatłuszczonych wywarach np. rosół lub też dla odmiany obiady lekkostrawne w postaci zup mlecznych. Jajka, jako ważna część diety lekkostrawnej, mogą być także sadzone na parze lub w koszulkach. Dozwolone jest stosowanie śmietany w sosach o niewielkiej gęstości z dodatkiem żółtka czy masła. Nie ma przeszkód, by w diecie lekkostrawnej nie jeść produktów drożdżowych lecz wyłącznie warunkowo.
Obiady lekkostrawne z dodatkiem ziół i przypraw
Dania lekkostrawne mogą być dla niektórych i tak zbyt trudne do strawienia. Z pomocą przychodzą zioła i przyprawy czy smaki korzenne, które nawet w bardziej łagodniejszych wersjach nie tylko poprawiają smak, ale też ułatwiają pracę jelit i niwelują ryzyko pojawienia się wzdęć czy zaparć. Dzięki swoim właściwościom rozkurczowym wpływają na pracę przewodu pokarmowego, poprawiają pracę jelit i wzmagają wydzielanie soku żołądkowego. Przyprawy takie jak mięta mają też właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne.
Lekkostrawne jedzenie – czy to działa i czy dzięki diecie łatwostrawnej można schudnąć?
Lekkostrawne posiłki nie oznaczają tego, że jest to dieta nastawiona na redukcję wagi. Sama nie powoduje znacznego spadku masy ciała toteż nie można jej tak traktować. Ustalenie zbilansowanej diety jest zależne od dietetyka i przeciwwskazań zdrowotnych. Tak stworzona dieta lekkostrawna ma jadłospis dostosowany do zaspokojenia standardowego zapotrzebowania kalorycznego. Należy mieć na uwadze, że zdrowe odżywianie w diecie lekkostrawnej wymaga pełni zaangażowania. Nawet zdrowe posiłki według jadłospisu z dodatkiem alkoholu czy tłustego sosu nie przyczynią się do poprawy zdrowia.
Ze względu na specyfikę diety, istnieje jednak szansa na zgubienie zbędnych kilogramów. Z jadłospisu usuwane są produkty o dużej zawartości tłuszczu oraz słodycze bogate w znaczne ilości cukru. Także produkty wysoko przetworzone znikają z diety na rzecz lekkiego pieczywa czy warzyw i owoców. Ostatecznie od tego czy dieta lekkostrawna przyczyni się do utraty wagi kluczowe będzie przestrzeganie samej diety jak i towarzysząca jej aktywność fizyczna.
Czy warto przejść na dietę łatwostrawną?
Dieta lekkostrawna nie tylko pozwala łatwiej i zdrowiej się odżywiać, ale też dzięki zbilansowanej diecie odciąża żołądek i jelita. Potrawy diety lekkostrawnej powinny bazować przede wszystkim na produktach gotowanych, duszonych i w mniejszym stopniu na pieczonych. Idealnie sprawdzą się tu kremy i zupy oraz wywary o niskiej zawartości tłuszczu. Lekkostrawne śniadania to przede wszystkim pieczywo pszenne z dodatkiem twarogu, jaj i owoców. Bardzo często polecana jest dieta lekkostrawna po operacji, głównie układu pokarmowego. Dzięki niej organizm jest w stanie szybko i właściwie dojść do zdrowia.
