Czy weganie spożywają mniej nasyconych kwasów tłuszczowych niż osoby na tradycyjnej diecie? Czy można obniżyć poziom „złego cholesterolu”, stosując dietę roślinną? A może to tylko mit, że rezygnacja z produktów odzwierzęcych pozwala cieszyć się lepszym zdrowiem i zmniejszyć ryzyko wystąpienia podwyższonego cholesterolu? Sprawdź!
Cholesterol dzielimy na tzw. „zły cholesterol” LDL oraz „dobry cholesterol” HDL. Ten pierwszy odkłada się w ścianach naczyń krwionośnych, ograniczając ich przepustowość, co ma bezpośredni związek z ryzykiem zachorowania na chorobę wieńcową i inne choroby układu sercowo-naczyniowego, a nawet wystąpienia udaru mózgu. Ten drugi z kolei zapobiega odkładaniu się „złego cholesterolu” w naczyniach krwionośnych, skąd transportuje go do wątroby, gdzie jest on przetwarzany przez kwasy żółciowe.
Przyczyn przekroczenia normy „złego cholesterolu” (która dla dorosłej osoby wynosi < 115 mg/dl) może być wiele. Za główne uważa się:
- otyłość,
- brak aktywności fizycznej,
- stosowanie używek,
- nieprawidłową dietę.
Zalecana żywność
Lekarze sugerują, że w walce z tym problemem skuteczna może się okazać dieta. Na obniżenie cholesterolu LDL korzystnie wpływa rezygnacja z produktów bogatych w tłuszcze trans oraz uwzględnienie w codziennym menu warzyw, owoców oraz zdrowych tłuszczów wielonasyconych, zawartych m.in. w oleju lnianym, orzechach, awokado, oliwie i oleju z wiesiołka. Tłuszcze wielonasycone – w przeciwieństwie do nasyconych, występujących w mięsie, tłustych serach, nabiale czy wysoko przetworzonej żywności – nie podnoszą poziomu „złego cholesterolu”.
Dieta bazująca na warzywach, zbożach, fasoli, nasionach, orzechach i owocach zawiera też dużo błonnika, który wpływa na obniżenie wysokiego poziomu cholesterolu LDL i ułatwia trawienie. Daje też uczucie sytości na dłużej i jest pomocny przy dietach, co jest ważne u osób z otyłością. Zrzucenie nawet kilku kilogramów pomaga obniżyć „zły cholesterol” i zmniejszyć ryzyko miażdżycy, zawału czy udaru.
Weganizm a cholesterol
Z zaleceń spożywania większej ilości warzyw i owoców można by wywnioskować, że weganizm (dieta eliminująca produkty mięsne i odzwierzęce, w tym ryby, nabiał, jajka, miód, smalec, żelatynę) jest idealnym rozwiązaniem dla osób chcących uregulować poziom cholesterolu we krwi. Ale czy jest tak na pewno?
Naukowcy z uniwersytetów w Waszyngtonie i w Fujisawie wykonali 30 badań obserwacyjnych i 19 prób klinicznych, by potwierdzić lub zanegować takie przypuszczenia. Ich obserwacje wykazały, że stężenie cholesterolu całkowitego u osób na diecie roślinnej było faktycznie niższe o 29,2 mg/dl w stosunku do „wszystkożerców”, a cholesterolu LDL – niższe o 22,9 mg/dl. Badania kliniczne potwierdziły te zależności, wykazując, że u tych osób całkowite stężenie cholesterolu było niższe o ok. 12,5 mg/dl w porównaniu z „mięsożercami”, a „złego cholesterolu” – aż o 12,2 mg/dl. Wyniki opublikowano w czasopiśmie naukowym „Nutrition Reviews”.
Praca badaczy wykazała silne powiązania między dietą wegańską a obniżonym poziomem cholesterolu. Mogło to jednak wynikać po części z niższej masy ciała osób żywiących się roślinami w porównaniu z tymi, które spożywają więcej tłuszczów nasyconych, występujących w produktach zwierzęcych i odzwierzęcych.
Warto jednak pamiętać, że działanie diety wegańskiej w dużej mierze zależy od nawyków żywieniowych danej osoby. Rezygnacja z produktów pochodzenia zwierzęcego przy jednoczesnym spożywaniu wysoko przetworzonej żywności nie uchroni organizmu przed szkodliwymi tłuszczami trans.
