Porady dla pacjenta ze stopą cukrzycową

Owrzodzenia stopy na tle cukrzycowym objawiają się otwartymi, trudnymi do wyleczenia ranami. Występują na ogół w wyniku uszkodzenia naczyń krwionośnych i są oznaką upośledzenia krążenia, szczególnie w rejonach oddalonych od serca. Uszkodzenia nerwów powodują, że chory ma mniejszą zdolność odczuwania bólu, temperatury czy ucisku. Wysoki poziom glukozy we krwi obwodowej spowalnia proces gojenia i sprawia, że organizm słabiej zwalcza infekcje.

Leczenie owrzodzeń

Leczenie ran stóp u diabetyków powinno być prowadzone przez doświadczonego lekarza.

Podstawowe zadania to:
– kontrola poziomu glukozy i ciśnienia krwi obwodowej

– zwalczanie zakażenia
Odpowiednie leczenie czyraków i podobnych infekcji skóry jest bardzo ważne. Mogą one bowiem zagrażać życiu. Jeśli leczenie nie zostanie w porę podjęte, istnieje ryzyko przekształcenia się nawet niewielkiego nacięcia lub ranki w głęboką, otwartą ranę. Pamiętaj, brak bólu związanego ze zranieniem stopy nie oznacza, że należy je zignorować. Uszkodzenie powierzchni skóry może prowadzić do poważnych infekcji.

– zmniejszenie ucisku
W trakcie leczenia rany należy unikać obciążenia uszkodzonej stopy, co więcej – powinna być ona maksymalnie odciążona. Wskazane jest również noszenie dobrze dopasowanego, wygodnego obuwia.

– leczenie rany
Kluczowym zadaniem jest zwalczenie infekcji rany i zapewnienie dobrej perfuzji. Opatrunek ma na celu osłonięcie rany i zabezpieczenie jej przed zanieczyszczeniem. Badania wykazały, że gojenie rany przebiega szybciej, gdy jej powierzchnia jest wilgotna. Nie jest więc prawdą, że należy powodować wysuszenie rany; wręcz przeciwnie – opóźnia to proces gojenia.

– plastyka naczyń
Czasami dla zapewnienia właściwego ukrwienia konieczny jest zabieg naczyniowy.

Owrzodzenia stóp – jak tego uniknąć?

Diabetycy są szczególnie narażeni na uszkodzenia skóry i stóp. W dłuższym okresie w przebiegu cukrzycy zmniejsza się krążenie krwi do i ze stóp, co spowalnia proces leczenia ran na kończynach. Ponieważ często dochodzi do uszkodzenia nerwów, człowiek nie odczuwa niewielkich ran, a tym samym ich nie leczy. Jest to bardzo niebezpieczne, ponieważ z biegiem czasu rany ulegają infekcjom lub wrzodzieją.

Dlatego:

• Sprawdzaj codziennie stopy: szukaj czerwonych plamek, siniaków, nacięć, pęcherzyków, przesuszeń lub pęknięć;
• Sprawdzaj przestrzenie międzypalcowe i spody stóp;
• Jeżeli zauważysz zmiany czucia w stopach, skontaktuj się z lekarzem;
• Czysta skóra redukuje prawdopodobieństwo infekcji, więc codziennie myj stopy w ciepłej wodzie używając łagodnego mydła, a następnie dobrze osuszaj stopy, szczególnie między palcami;
• Stosuj krem nawilżający (np. Prevacare), aby zapobiegać pękaniu skóry;
• Obcinaj paznokcie stóp prosto, aby uniknąć ich wrastania. Jeżeli nie możesz zrobić tego samodzielnie, poproś o pomoc;
• Ścieraj nagniotki pumeksem. Nie wycinaj stwardnień ani nagniotków, używaj tarki lub odpowiednich środków pielęgnujących;
• Noś czyste, suche skarpety, bez dziur i bez szwów;
• Noś dobrze dopasowane, miękkie obuwie – najlepiej ortopedyczne;
• Unikaj uszkodzenia stóp wskutek noszenia butów w domu;
• Zapewnij stopom możliwość odpoczynku w ciągu dnia;
• Nie układaj na stopach butelek z gorącą wodą ani poduszek elektrycznych.

Opatrunek – jak postępować po jego założeniu?

Opatrunki nowej generacji mogą być pozostawione na ranie do siedmiu dni. W przypadku zespołu stopy cukrzycowej konieczne mogą być jednak częstsze kontrole i zmiany opatrunku. Ważne, aby opatrunek pozostawał nienaruszony na swoim miejscu, umożliwiając narastanie zdrowej tkanki i chroniąc ranę przed podrażnieniem bądź zanieczyszczeniem.

W celu lepszego gojenia się ran:
•    Nie zaglądaj pod opatrunek i nie naruszaj jego krawędzi;
•    Nie wsuwaj pod opatrunek żadnych przedmiotów czy środków;
•    Unikaj drapania rany przez opatrunek;
•    Zawsze przestrzegaj zaleceń lekarza bądź pielęgniarki.

Go robić, gdy:

– brzeg opatrunku odkleja się od stopy
Postaraj się rozprostować opatrunek i przykleić go do skóry, jeżeli nie przynosi to skutku, skontaktuj się z lekarzem prowadzącym/pielęgniarką.

– opatrunek zsuwa się z rany
Staraj się nie dotykać rany. Jeżeli nie posiadasz dodatkowych opatrunków, skontaktuj się z lekarzem prowadzącym lub pielęgniarką w celu założenia nowego opatrunku.

– spod opatrunku wycieka płyn
Ostrożnie wytrzyj płyn. Skontaktuj się z lekarzem prowadzącym lub z pielęgniarką w celu zmiany opatrunku.

– skóra wokół opatrunku jest czerwona, rana boli, nabrzmiewa lub wydziela nieprzyjemny zapach
Oznaki te mogą świadczyć o zakażeniu rany. Jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem prowadzącym lub pielęgniarką.

Oferta od stóp do głów

Obecnie na polskim rynku znaleźć można wiele produktów, które nie tylko pielęgnują stopy (kremy, pianki, itp.), ale także wspomagają ich leczenie w przypadku jakichkolwiek infekcji (opatrunki nasączone odpowiednimi substancjami dezynfekującymi rany). Pamiętaj jednak, by przed ich użyciem skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.