Maślan sodu to substancja wytwarzana przez bakterie jelitowe. Inaczej zwany jest kwasem masłowym. Wspomaga zdrowie układu pokarmowego i zapobiega niektórym chorobom ze strony układu pokarmowego. Bakterie w jelitach pomagają trawić włókna roślinne i przekształcają je w związki organiczne, takie jak na przykład krótkołańcuchowy kwas tłuszczowy, jakim jest maślan sodu. Kwas masłowy odżywia komórki błony śluzowej jelit i chroni przewód pokarmowy przed niektórymi chorobami.
W ludzkim ciele znajduje się miliony bakterii i innych mikroelementów. Tworzą one wspólnie środowisko zwane mikrobiotą jelitową. Jest to ważny element układu pokarmowego. Mikrobiota jest odpowiedzialna za produkcję, kontrolę i rozkład cząsteczek, które poprawiają nasze ogólne zdrowie. Bakterie wytwarzają na przykład kwasy tłuszczowe, witaminy i aminokwasy. Te z kolei mają pozytywny wpływ na nasz organizm — wzmacniają układ odpornościowy, wspierają funkcję śluzówki oraz poprawiają wchłanianie składników odżywczych. Jedną z funkcji mikrobioty jelitowej jest także rozkład błonnika pokarmowego, który znajduje się w niektórych produktach spożywczych. Organizm człowieka sam z siebie nie jest w stanie przetwarzać złożonych węglowodanów. Jest to możliwe dzięki fermentacji.
Fermentacja sprzyja powstaniu metabolitów. To właśnie w tym procesie odbywa się produkcja kwasu masłowego – związku organicznego z grupy krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Maślan sodu jest ważnym źródłem energii, dostarcza nam 5-15% dziennego spożycia kalorii.
Według badań istnieje związek pomiędzy naruszeniem metabolizmu kwasu masłowego a uszkodzeniem błony śluzowej jelit. Obserwuje się to w nieswoistych chorobach zapalnych jelit, u osób z zespołem jelita naddrażliwego, chorobie Jacoba-Crohna.
Jak kwas masłowy wpływa na nasze zdrowie?
Maślan sodu korzystnie wpływa na wiele procesów zachodzących w naszym organizmie. Pomaga aktywować niektóre geny odpowiedzialne za stany zapalne i reakcje immunologiczne. Kwas masłowy jest również głównym źródłem energii dla kolonocytów (komórek jelita). Dostarcza im aż 90% energii i pomaga w pełnieniu ich głównej funkcji — utrzymanie spoistości ścian jelita grubego i jelita cienkiego.
Badania laboratoryjne na myszach wykazały, że brak maślanu sodu powoduje zniszczenie kolonocytów. Proces ten można jednak zatrzymać poprzez zwiększenie ilości kwasu masłowego w przewodzie pokarmowym.
Maślan sodu hamuje także nadaktywne komórki odpornościowe, które zwiększają ryzyko stanu zapalnego. Zmniejszenie procesów zapalnych w jelicie grubym przyczynia się do powstania korzystnego środowiska dla mikroflory i zapobiega rozwojowi raka odbytnicy oraz stanów zapalnych jelit (np. zespół jelita drażliwego).
Badania wykazały także, że kwas masłowy pomaga odbytnicy wchłaniać elektrolity, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania komórek nabłonka jelita i zmniejszają ryzyko wystąpienia biegunki.
Reguluje również perystaltykę odbytu, naturalny ruch przewodu pokarmowego, który pomaga przepychać pokarm i zwiększa przepływ krwi w jelitach.
Tak więc kwas masłowy pomaga w utrzymaniu integralności ścian jelit (ochrona nabłonka), co nie pozwala bakteriom i toksynom przedostać się do krwiobiegu z jelit.
Jak naturalnie zwiększyć produkcję kwasu masłowego w mikrobiocie?
Najłatwiejszym sposobem na zwiększenie poziomu kwasu masłowego jest stosowanie zróżnicowanej diety. Dieta bogata w żywność prebiotyczną może zwiększyć poziom kwasu masłowego. Pokarmy te obejmują warzywa, rośliny strączkowe, owoce i produkty pełnoziarniste, które nie zawsze są w naszym guście, ale są niezbędne do produkcji kwasu masłowego.
Diety wysokobiałkowe, niskowęglowodanowe, a także wysokotłuszczowe mogą zakłócać produkcję kwasu masłowego. Zastąpienie węglowodanów złożonych i błonnika wyłącznie białkiem lub tłuszczem zwierzęcym może negatywnie wpłynąć na samopoczucie organizmu i funkcjonowanie bakterii.
Najlepszym sposobem na utrzymanie równowagi kwasu masłowego jest dieta bogata w błonnik. To stymuluje niektóre bakterie jelitowe do wytwarzania wystarczającej ilości maślanu dla organizmu. Ważne jest, aby wziąć pod uwagę, że mikrobiota każdej osoby jest wyjątkowa, a różne bakterie mogą wymagać różnych prebiotyków.
Jeśli zdałeś test na mikrobiotę w innych firmach, najprawdopodobniej na swoim koncie osobistym znajdziesz informacje o bakteriach produkujących kwas masłowy, takich jak Anaerostipes, Faecalibacterium, Roseburia, Eubacterium i Butyrivibrio.
Kwas masłowy – tabletki
Możesz także kupić suplementy diety, które zawierają maślan sodu w odpowiedniej dawce. Są to najczęściej suplementy diety z maślanem sodu w postaci mikrokapsułek dojelitowych. Tabletki te są z reguły bezpieczne, jednak w przypadku uczulenia na jakikolwiek składnik leku, warto stosować metody naturalne poprzez włączenie powyższej diety.
