Problemy z jelitami mogą mieć różne podłoże. Czasem są wynikiem nieodpowiednich nawyków żywieniowych, w innym przypadku mogą wiązać się z pewnymi schorzeniami układu pokarmowego. Niektóre osoby doświadczają biegunek lub zaparć w sytuacjach stresowych. Zobaczmy, jaki związek mają jelita ze stresem.
Czym jest stres?
Stres stanowi nieodłączny element życia człowieka. Jest on związany z życiem zawodowym, osobistym, nieprzewidzianymi sytuacjami. Każda osoba może różnie reagować na sytuacje stresowe, u niektórych powodują one problemy żołądkowe. Stres jednak nie zawsze jest zły. W odpowiedniej ilości pełni rolę motywacyjną, a w sytuacjach mobilizacyjnych adaptacyjną, obejmując reakcję tzw. walcz lub uciekaj. To jego nadmiar stanowi problem, a sytuacje, w których odczuwamy wysoki poziom stresu, są w życiu wielu ludzi dość częste.
Jak stres wpływa na jelita?
Jelita są ściśle powiązane z układem nerwowym, który reguluje pracę układu pokarmowego i na odwrót. O jelitach czasem mówi się, że są “drugim mózgiem” człowieka, ponieważ między jelitami a mózgiem zachodzi ciągła wymiana sygnałów nerwowych i biochemicznych. W normalnej sytuacji jest to dobre połączenie, stymulujące prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego. Niestety stres może te procesy zaburzać. W stanie pobudzenia nerwowego organizm produkuje adrenalinę, której działanie jest niekorzystne na błonę śluzową wyściełającą układ pokarmowy. Podczas silnego stresu rozpoczyna się nadprodukcja soków trawiennych zawierających kwas solny, których duża ilość może zaburzać procesy trawienia. Przewlekły stres może wpływać niekorzystnie na kondycję układu pokarmowego, powodując nadżerki i wrzody żołądka.
Co można zrobić, aby złagodzić dolegliwości jelitowe w sytuacji stresowej?
Chcąc uniknąć problemów związanych z zaburzeniami układu pokarmowego wywołanymi stresem, najlepiej jest unikać stresu. Oczywiście nie zawsze jest to możliwe. Mimo tego dolegliwości można złagodzić poprzez odpowiednią dietę i techniki relaksacyjne, a także mając przy sobie odpowiednie środki farmakologiczne, takie jak probiotyki czy lek na wzdęcia.
Wśród produktów zawierających bakterie probiotyczne wyróżniamy: kefir, jogurt naturalny, kiszonki. Warto wdrożyć je do diety, aby poprawić pracę jelit, ale też wpłynąć na ich odporność. Poza tym zaleca się stosowanie produktów zwiększających odporność na stres, np. ashwagandhę i inne adaptogeny. Kiedy pojawią się wzdęcia, najlepiej zastosować dostępny w aptece bez recepty lek na bazie symetykonu. Jest to substancja, która skutecznie rozbija pęcherzyki gazu w jelitach, ułatwiając ich wchłanianie i uwalnianie, dzięki czemu uczucie ciężkości w brzuchu ulega złagodzeniu. Symetykon nie ulega absorpcji w jelitach, a jest w całości wydalany na zewnątrz, dlatego stanowi produkt bezpieczny dla kobiet w ciąży i w odpowiedniej dawce także dla dzieci.
W celu zredukowania poziomu stresu zaleca się również praktykowanie technik relaksacyjnych, takich jak kontrola oddechu, joga czy inne metody wyciszające. Budując odporność na stres i ucząc się działania w sytuacjach nerwowych, zmniejszamy ryzyko pojawienia się zaburzeń jelitowych.
Rekomendacja:
Posovszky C., Congenital intestinal diarrhoeal diseases: A diagnostic and therapeutic challenge. Best Pract Res Clin Gastroenterol 2016;30.
Gulas E., Wysiadki G., Strzelecki D., Gawlik-Kotelnicka O., Polguj M., Jak mikrobiologia może wpływać na psychiatrię? Powiązania między florą bakteryjną jelit a zaburzeniami psychicznymi, Psychiatr. Pol. 2018; 52(6).
