Gazy to naturalne zjawisko wynikające z rozkładu resztek pokarmowych znajdujących się w jelitach oraz pochodzące z połkniętego podczas jedzenia powietrza. Odpowiedzialna jest za to mikroflora jelitowa, która metabolizując składniki pożywienia, uwalnia je do światła jelit. Szacuje się, że łączna ilość gazów wydalanych w ciągu doby może sięgać od 500 do 700 ml i jest to całkowitą normą. Natomiast w przypadku gdy górna granica normy zostaje przekroczona, brzuch jest wzdęty i bolesny, może sugerować to pewne nieprawidłowości w obrębie przewodu pokarmowego.
Zmiana diety i nawyków
Jednym z nadrzędnych elementów, które wpływają na produkcję gazów, jest rodzaj pożywienia, które spożywamy w ciągu dnia. Istnieją tzw. produkty gazotwórcze np. rośliny strączkowe, czy warzywa kapustne, które należy ograniczyć, aby zmniejszyć ryzyko dyskomfortu związanego z wiatrami. Kolejny czynnik to jedzenie w pośpiechu, żucie gumy, czy palenie papierosów, które sprzyjają wtłaczaniu dodatkowych porcji powietrza do układu pokarmowego. Ponadto nadmierne wzdęcie brzucha może być objawem nietolerancji pokarmowej np. laktozy. W związku z brakiem potrzebnych enzymów niezbędnych do jej rozkładu zostaje upośledzone trawienie i wchłanianie tego składnika, co przyczynia się do zwiększenia ilości substancji do procesu fermentacji w jelicie grubym. Dodatkowo nadmierne powstawanie gazów przez dłuższy czas, może być odzwierciedleniem zmniejszonej perystaltyki jelit, które może wymagać diagnostyki lekarskiej.
Jak można upewnić się, czy gazy nie mają podłoża chorobowego?
W zdecydowanej większości wzdęcie i gazy nie są związane z organiczną chorobą jelit. Natomiast czasem może się zdarzyć, że towarzyszą pewnej określonej chorobie. Niestety nie ma precyzyjnej miary pozwalającej zmierzyć ilość gazów. Bazować można jedynie na subiektywnym odczuciu, odnosząc go do czasu sprzed wystąpienia wzmożonych objawów. W pierwszym rzucie należy zastosować dietę ograniczającą produkcję wiatrów, zawierającą np. biały ryż, banany, owoce cytrusowe, jaja, sery żółte, napoje niegazowane, w ten sposób upewniając się, czy pożywienie było przyczyną problemu. Jeżeli pomimo zastosowanych restrykcji pokarmowych problem nie ustępuje, przydatne może okazać się wykonanie badań specjalistycznych. Przeglądowe zdjęcie jamy brzusznej (RTG) pokazać może, czy w jelita są drożne oraz, czy obecne są nadmiary gazów lub poziomy płynów. Dodatkowo wykonać można badanie USG jamy brzusznej lub badanie endoskopowe, jeżeli zostanie zalecone przez lekarza.
Co może pomóc w przypadku nadmiaru gazów?
Bardzo dobra okazuje się być samoobserwacja pod względem przyjmowanych produktów i weryfikacja oraz odstawienie tych, które powodują powstawanie objawów. W przypadku doraźnego leczenie nadmiaru gazów i dyskomfortu w jamie brzusznej można zastosować odpowiednie środki farmakologiczne, które przyniosą ulgę. Pomocny na wzdęty brzuch jest Iberogast, którego formuła została oparta na wyciągu z leczniczych ziół. Dodatkowo stosować można leki zmniejszające napięcie powierzchniowe jak np. simetykon lub środki adsorbujące w postaci węgla aktywowanego. Pewne zastosowanie znajdują także preparaty zawierające bakterie probiotyczne, w celu częściowego zastąpienia flory bakteryjnej fermentującej niefermentującą.
