Zapalenie oskrzeli jest często występującą chorobą infekcyjną dolnych dróg oddechowych. Czynnikiem etiologicznym wywołującym przypadłość są wirusy – najczęściej wirus grypy, paragrypy, RSV, koronawirusy lub adenowirusy. Bakterie jedynie sporadycznie wywołują zapalenie w obrębie oskrzeli, z tego powodu stosowanie antybiotyku w przypadku ostrego zapalenia oskrzeli nie jest zalecane. Leczenie chorób wirusowych opiera się na wspomaganiu układu odpornościowego i łagodzeniu objawów.
Jak rozpoznać zapalenie oskrzeli?
Rozpoznanie zapalenia oskrzeli zazwyczaj jest postawione na drodze wykluczenia innych, podobnie objawiających się chorób. W celu dokładnej diagnozy pomocne bywa wykonanie zdjęcia rentgenowskiego klatki piersiowej oraz próby spirometrem. W przypadku podejrzenia zapalenia oskrzeli należy przede wszystkim wykluczyć zapalenie płuc, astmę objawiającą się kaszlem oraz krztusiec.
Zapalenie oskrzeli objawia się różnorodnymi nieswoistymi objawami. Objawy miejscowe, wynikające z masywnego stanu zapalnego oskrzeli, to ból oraz obrzęk mogący czasem doprowadzać do duszności. Ogólnoustrojowe objawy to gorączka, kaszel, poczucie osłabienia i senność. Stopień nasilenia objawów zależy od fazy choroby, rodzaju wirusa, odporności organizmu oraz zmiennych osobniczych. Na odczuwanie skutków choroby wpływ mają również uwarunkowania kulturowe oraz osobiste podejście do chorowania. Zapalenia oskrzeli nie powinno się jednak bagatelizować. Zaniechanie czynności prozdrowotnych może doprowadzić do potencjalnie groźnych powikłań choroby. Przedłużający się stan zapalny może doprowadzić do chorób obturacyjnych, a utrzymująca się infekcja wirusowa może doprowadzać do wtórnych infekcji innymi patogenami potencjalnie groźnymi dla dobrostanu człowieka. Ustąpienie objawów nie oznacza natychmiastowego powrotu do zdrowia. Wirusy infekujące oskrzela nie są całkowicie pokonane w momencie ustąpienia symptomów. Narażenie się w okresie zdrowienia na wychłodzenie lub inne sytuacje zwiększające szansę na rozmnażanie wirusów może doprowadzić do pogorszenia objawów.
Jak leczyć zapalenie oskrzeli?
Zapalenie oskrzeli jest najczęściej chorobą samoograniczającą się. Przy sprawnie działającym układzie odpornościowym leczenie może się opierać jedynie na unikaniu ekspozycji na dalsze czynniki chorobotwórcze, zachowaniu odpowiedniej higieny snu oraz odpoczynku. Zalecane jest również unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego. Ograniczenie symptomów w przebiegu choroby może być uzyskane poprzez zastosowanie odpowiedniej farmakoterapii:
- Leki przeciwzapalne – popularne leki przeciwzapalne pozwalają na ograniczenie bólu oraz gorączki. Poprzez hamowanie enzymów biorących udział w syntezie cząsteczek prozapalnych zmniejszają obrzęk, ból oraz gorączkę.
- Leki mukolityczne – rozrzedzenie wydzieliny przewodu oddechowego pozwala na skuteczniejszy, mniej dotkliwy kaszel. Przykładem środka mukolitycznego jest Flavamed.
- Leki rozszerzające drogi oddechowe – w przypadku duszności lekarz może przepisać ten rodzaj leków.
Stosowanie antybiotyków zazwyczaj nie jest zalecane w przypadku zapalenia oskrzeli ze względu na wirusowy charakter choroby. Antybiotyki skuteczne są jedynie w walce z bakteriami.
